Een inleiding op de Portugese competitie

Ik daag de reaguurders hier uit om een - min of meer belangrijke - competitie te vinden die ongelijker is dan de Portugese, over de ganse historiek dan. Vandaag spannen de Franse en Duitse competitie de kroon, waar het bijna elk jaar wachten is op het nummer van de speeldag waarop PSG en Bayern kampioen spelen. Maar in het licht van hun volledige bestaan, is de Primeira Liga voorspelbaarder. Kwisvraag: hoeveel ploegen behalve Benfica (37), Porto (30) en Sporting (19) veroverden een titel sinds het begin in 1934-1935? Elk eentje bovendien. Wie kan tellen weet het: twee ploegen. Wie zijn Portugese voetbalgeschiedenis kent, weet de namen: Belenenses (spreek uit B'leinEINnsëzj) en Boavista (spreek uit BoëVISJtë). Waarom doe ik zo moeilijk over de uitspraak? Ten eerste om effe uit te pakken met mijn kennis, maar ook omdat een professioneel journalist als Stef Wijnants na al die tijd nog altijd alle namen van Portugese ploegen, spelers en trainers verkeerd uitspreekt. Met name: Mourinho is niet Moerinjoo maar wel MorInjoe met korte oe. Soit. Seja que for.

Het wordt nog erger. Nee, niet de uitspraak van Wijnants, al ben ik zeker dat Johan Walckiers nog erger kan, wel de ongelijkheid: als we de telling uitbreiden naar de top 3, voegen zich amper 9 ploegen bij het lijstje, die ik niet allemaal ga opnoemen. In de jaren 80 dook af en toe Vitoria Guimarães op, recenter is dat Braga. Sinds de Primeira Liga onder deze vorm bestaat, sinds 23 jaar, was de top 3 liefst 16 keer Benfica, Porto en Sporting, in verschillende volgorde. In feite is het zelfs een tweestrijd tussen Benfica en Porto met Sporting af en toe als lachende derde.

De drie topclubs hebben elk een identiteit. Benfica is als Anderlecht: de grandeur van de hoofdstad, de meeste titels, ooit succesvol in Europacup I (voorloper van de Champions' League) en Eusebio als een superlatieve Pol Van Himst. Porto is als Club Brugge: de eeuwige uitdager die recent, of in het geval van Porto de voorbije decennia, succesvoller is dan de protagonist, met een gewiekste zakenman aan het roer, in het geval van Porto al 45 jaar: Jorge Nuno Pinto da Costa, en met een voetbalstijl die iets meer gericht is op overgave dan op stilisme, al heeft het Portugees voetbal in zijn geheel een calcio-achtige stijl: veel techniek, maar weinig doelpunten, want veel geniepige fouten. En tot slot Sporting, dat kenmerken vertoont van Genk, Standard en ... Cercle: derde in rang, opleidingsclub par excellence, die Luis Figo, Cristiano Ronaldo en Ricardo Quaresma voortbracht, en lang de intellectuele tegenhanger van volksclub Benfica, in het groen, de club van de échte Lissabonner maar recent in het nieuws omwille van wel zeer vurig gedrag van de supporters, die de eigen spelers te lijf gingen.

Toen ik er woonde, in 98-99, werd Porto voor de vijfde keer kampioen. De triomfantelijke kreet "pentacampeão" was niet van de lucht, want het was voordien (en sindsdien) niet vertoond. Alle drie waren ooit "tetracampeão" maar alleen Porto speelde het vijfvoudige kunstje klaar. Het was de tijd van de meest kopbalsterke spits die ik ooit zag, Mario Jardel. Vier maal na elkaar werd hij topscorer, met 129 doelpunten in 136 wedstrijden van een zeer gesloten competitie. Na een mislukt avontuur bij Galatasaray keerde hij terug bij Sporting. Daar deed hij nog straffer: 42 goals in 34 wedstrijden - maar het was de zwanenzang. Ondanks zijn ongelooflijke productie, speelde hij slechts een bijrol in de Selecao. Na Sporting zwierf hij als een Ogunjimi langs 13 clubs in 11 jaar maar het werd nooit meer zoals vroeger.

Vorig seizoen was het nog eens aan Porto, terwijl Benfica de topscorer leverde, in de persoon van Darwin Nuñez. De trefzekere Uruguayaan verhuisde zoals bekend noor 75 miljoen naar Liverpool. Andere spraakmakende transfers van of naar de grote drie zijn er voorlopig niet, al moet ik toegeven dat ik de draad nog maar opraap. Porto laat wel een ons bekende verdediger vrij vertrekken. Misschien kunnen Zeno Debast of Hannes Delcroix nog iets leren van een terugkerende Chancel Mbemba?

Omgekeerd is Portugal de poort naar Europa voor jonge ambitieuze Brazilianen, of makelaars die er hun potentieel willen slijten. Een overzicht van Brazilianen in Portugal is voor een andere keer. Voor nu: até logo!