De jaarverslagen van de 7 topclubs vergeleken

Om echt goeie conclusies te trekken moet je de jaarverslagen van de voorbije 5 à 10 jaar bekijken. Ik duikel het reeds gemaakte overzicht nog wel eens op. Hierboven vind je alvast een overzicht van de voorbije twee seizoenen. Geel is 22-23, blauw is 21-22.

Voor wie het graag kort heeft

De Belgische clubs leven bij gratie van Europa en uitgaande transfers. Doordat de top verbreed is met Union en Antwerp, is de kans daartoe voor elke club geslonken. Om er toch te komen, pompen de clubs steeds meer geld in inkomende transfers (van 120M naar 150M) en vooral lonen (van 260M naar 310M).

De beste graadmeter voor de structurele gezondheid van een club is nog het rijtje "overgedragen winst/verlies". Daar zie je dat Genk 68 miljoen winsten opstapelde en Club 40. Gent (-19), Standard (-25), Antwerp (-32) en ja zelfs het sympathieke Union (-32) zijn in vergelijkbare mate verlieslatend over een langere periode. Anderlecht (-99) is hors categorie. Hoe dramatisch dat is, hangt vooral af van de welwillendheid van investeerders. Bij Anderlecht zijn ze bereid 91 miljoen op te hoesten voor de clubkleuren. Bij Standard 0.

En dan in 't lang en in 't breed

Activa

De activa drukken de totale investering uit van de club, in het stadion en vooral de spelerskern. Het zegt iets over de grootte van de club, de hefboom die ze gebruikt om meerwaarde te genereren. Club is van een andere grootte-orde dan de rest, met 150M. Genk is afgetekend tweede met 84, dan Gent, Antwerp, Anderlecht, Standard en het kleine broertje Union. Anderlecht en Club zijn even groot gebleven, Standard en Union deden er de helft bij. Antwerp verdubbelde van 23 naar 50. Gent en Genk bouwden hun activa af met meer dan 20%.

Hoe de clubs hun investeringen aanwenden is divers maar grosso modo zit het geld vooral in de spelers. Gent springt er wat uit met de 25 miljoen die het inboekt voor zijn stadion ten opzichte van slechts 30 aan spelers. Ook Anderlecht, Genk en Standard boeken een noemenswaardig aandeel infrastructuur in. Bij Club, Antwerp en Union is dat marginaal, aangezien de gronden en/of het stadion er eigendom zijn van de gemeente of andere Tania's.

Club Brugge spant de kroon met een transfereerbare waarde van 141 miljoen. Nochtans is de totale marktwaarde van de kern volgens transfermarkt quasi dezelfde als bij Genk en Antwerp. Bij de meeste clubs zit er een factor 2 tot 4 tussen die activa en de totale marktwaarde. Dat komt doordat spelers na verloop van tijd transfervrij zijn en de oorspronkelijke transfersom/waarde afgeschreven raakt. Club daarentegen hanteert een 1:1 ratio en heeft dus ofwel langlopende contracten ofwel zeer veel vertrouwen in de verkoopstactieken. Ofwel heeft Club die waarde kunstmatig opgeblazen om destijds de mislukte beursgang te ondersteunen, of een nakende verkoop. We hebben iets gelijkaardigs gezien bij Anderlecht, dat plots een heel hoge immateriële activa inboekte vlak voor de verkoop aan Coucke. Daarentegen heeft Gent zijn activa net laten zakken voor de verkoop aan Baro. Union zit met zijn 1:4 ratio aan de andere kant van het spectrum. Daar heeft men minder vertrouwen in de verkoopswaarde van de spelers, of misschien reflecteert het een verdoken 3rd party ownership. Het is moeilijk in te schatten maar de verschillen zijn groot.

Passiva

Het grote verschil in de kapitaalstructuren zit echter in de passiva. Genk is daar de vreemde eend in de bijt: als vzw heeft het geen kapitaalsinbreng. Het heeft als enige een jaarlijkse "opbrengst" van lidgelden en subsidies, een verdoken kapitaalsinbreng die echter niet kan teruggevorderd worden. Een vorm van mecenaat dus. Verder heeft het een bijzonder lage schuldgraad van slechts 18%. Hierdoor heeft het een enorm "eigen vermogen" van 68 miljoen. Club Brugge doet nog beter, met 78, maar anders dan Genk zit er een goeie 30 miljoen kapitaal in én heeft het een schuldgraad van 48%. Op zich is dat niet ongezond maar opnieuw stelt zich de vraag of Club daar wel echt zoveel activa kan tegenover stellen als het inboekt.

Union zit zoals gezegd in een andere grootte-orde. Het heeft zijn schuldgraad verlaagd van 170% naar 75% maar daar staat een verhoogde kapitaalsinbreng tegenover. Het eigen vermogen is nu positief, dus zetten we Union nog bij de gezonde clubs.

Antwerp en Gent hebben beide een schuldgraad van ongeveer 100%. Het eigen vermogen is er quasi nul of licht negatief. Antwerp heeft zijn schulden op een jaar tijd meer dan verdubbeld en dat wekt toch zorgen, zeker omdat er ook nog eens 33 miljoen kapitaal is ingbracht, terwijl Gent zijn schulden stabiel zijn en de inbreng slechts 10 miljoen is.

De twee grote zorgenkinderen zijn Anderlecht en vooral Standard. Bij Anderlecht is de gigantische kapitaalsinbreng van 91 miljoen vooral een zorg voor de investeerders. Het eigen vermogen is ondanks de voortdurende kapitaalsverhogingen nog altijd negatief. Zien de investeerders bij Club hun geld vermenigvuldigd met 2,25 bij een verkoop, dan zijn Coucke, Van Damme en co nog altijd alles kwijt. En het gaat over drie keer zoveel. Iets gunstiger is dat de schuldgraad verlaagd is van 133% naar 113% maar het is nog altijd veel te veel. Bij Standard is er geen kapitaalsinbreng. Het heeft een schuldgraad van 162%. Als de eigenaars Standard nu verkopen, moeten ze nog 24 miljoen bovenop geven. Een realistischer scenario: als Standard failliet gaat, zien de banken van hun 55 miljoen geleend geld maar 34 terug. Het is ronduit dramatisch.

Inkomsten en uitgaven

Grote verschillen zijn er tevens in de inkomsten. Club draaide vorig seizoen een fenomenale omzet van 100 miljoen en puurde 75 uit transfers en Europa. Anderlecht is nog altijd tweede, met respectievelijk 64 en 37. Vooral qua transfers heeft Fredberg geweldig werk geleverd.

De uitgaven zijn echter bijna overal zorgwekkend hoog. Vooral de loonlast is vorig seizoen geëxplodeerd. Anderlecht, Gent en Standard hebben die kunnen stabiliseren. Club (+24), Antwerp (+12), Genk (+9) zelfs Union (+6) lieten de lonen stijgen. De transferuitgaven zijn bij alle clubs gestegen, zij het slechts met enkele miljoenen. Jaarlijks boeken de clubs de transfersommen af, alle in verhouding tot hun activa.

Dat levert een divers spectrum op aan winst en verlies. Club (+15) en Union (+5) boekten winst. Anderlecht (-3) licht verlies. De andere vier clubs gingen echter zwaar in het rood: Genk (-14), Gent (-18), Standard (-18,5) en Antwerp a whopping -31,3. En dat is structureel: vorig seizoen deden Standard en Genk even slecht, was Antwerp ook al goed voor -17 en leed Gent zoals alle voorgaande jaren een verlies van -5. Anderlecht lijkt de gutsende wonde van toen -27 stilaan te stelpen.

Langere Conclusie


Er valt over elke club wel iets te zeggen. Club is structureel winstgevend en rijk maar lijkt zijn spelerskern veel te hoog in te schatten en tegenover die opgeblazen activa staat heel wat kapitaal en schuld. Genk heeft een groot eigen vermogen, maar hoe lang kan het zich handhaven als vzw? Bovendien, aan het huidige tempo is over vijf jaar dat eigen vermogen alweer verdampt. Gent heeft 10 jaar geleden een stadion cadeau gekregen en 25 miljoen opgehaald in de Champions' League. Sindsdien draaide het structureel verlies. Sam Baro gooit nu de reddingsboei met vers kapitaal maar hoe stelpt hij de bloeding? Union zet zijn sportieve successen om in bedrijfswinst maar heeft even veel kapitaal nodig als Club om veel minder activa te schragen. Antwerp zag zijn schulden verdubbelen en leed een recordverlies van 31 miljoen. De CL van dit jaar zal wel wat geld in het laatje brengen, maar kan het dat jaarlijks herhalen? Anderlecht krijgt stilaan zijn operaties onder controle maar de investeerders zullen hun geld wellicht nooit terugzien. En Standard is virtueel failliet.


Et le nouveau Jacques Sys est arrivé.