De financiën van Anderlecht voor de overname en de hold-up

In een vorig artikel toonde ik dat het nieuwe bestuur de financiën niet op orde heeft en dat ondanks de kapitaalsverhoging de structurele problemen blijven: een schuldenlast die hoger ligt dan de activa, dus een negatief eigen vermogen, en uitgaven die hoger liggen dan de inkomsten, dus een jaarlijks verlies.

In dit artikel beschrijf ik de situatie vóór en tijdens de overname. Om de conclusie alvast weg te geven: het vorige bestuur had zijn zaakjes beter op orde maar lijkt Coucke een flinke kat in de zak te hebben verkocht. Het woord oplichting komt voor de geest.

Kijken we eens naar de balansen van 2012 tot en met 2016 onder het oude bestuur, het vetgedrukte overnamejaar en de balansen sindsdien.



Het oude bestuur

In de vijf jaren voor de overname stijgen de vaste activa geleidelijk van 23 naar 33. Dat is aannemelijk, gezien de stijgende prijzen van gronden en gebouwen. De marktwaarde van de spelers verdubbelt op vijf jaar tijd van 11 naar 22, wat sterk is maar niet onmogelijk. De schulden stijgen van 23 naar 33, wat kan betekenen dat men in de spelersgroep heeft geïnvesteerd.

De omzet daalt van 55 naar 41 en dat is nooit goed maar de voorbije 2 seizoenen onder Hasi waren dan ook veel minder goed dan die ervoor. De inkomsten uit transfers stijgen naar een recordhoogte van 44 en dat strookt met de bedragen voor Mitrovic en Mbemba. 2016 was een goed jaar wat dat betreft. Bij de uitgaven zien we een forse stijging van de diensten. Het is niet heel duidelijk of dit transfers zijn, makelaarscommissies of beide.

In elk geval is het eigen vermogen met 15,5 sterk positief en zijn de bedrijfsresultaten dat ook, elk jaar opnieuw.

De hold-up van 2017

In 2017, het jaar waarin de overname door Coucke beklonken wordt, gebeuren er echter rare dingen met de balans:

* Plots stijgen de activa van 55,5 naar 96. Zowel de vaste (infrastructuur) als de vlottende (spelers).
* De schulden stijgen navenant van 41 naar 81. Plots leent Anderlecht een smak geld om de verhoogde waarde van de club te ondersteunen.
* Bij andere inkomsten, wat doorgaans slaat op transfers, vinden we 60 M€, terwijl dat jaar geen echt grote uitgaande transfers geboekt werden. Praet (10) en Defour (8), volgens wikipedia 30 in totaal, de helft van de ingeboekte 60.
* Lonen gaan wat omhoog en ook de afschrijving van de schulden, gezien de verhoogde schuldgraad.

We weten dat Coucke ongeveer 80 miljoen betaald heeft aan Vanden Stock & co en nog eens 30 M€ schulden dempt bij de overname. Die 110 M€ staat ongeveer in verhouding tot de activa in de balans van 2017. Maar wat heeft Coucke nu eigenlijk gekocht? Hoe zijn de activa in één jaar plots verdubbeld in waarde?

Wat blijkt?

* De stijging in de vaste activa van 17 M€ is integraal te wijten aan "immateriële activa". In bedrijfseconomie staat dat bekend als "goodwill". Het slaat op zaken als naambekendheid, intellectuele eigendom ... kortom, niet-tastbare zaken die een bedrijf of club maken tot wat ze zijn. Nu is dat op zich geen fantasie: het merk Anderlecht heeft waarde en als je de club verkoopt, mag er iets staan tegenover de merknaam. Alleen, die immateriële activa waren voordien nooit ingeboekt in de balans en worden plots uitgebalanceerd door schulden, namelijk van Anderlecht aan Coucke & co. De 17 M€ zitten echter wel degelijk in de zakken van het oude bestuur.
* De stijging in de vlottende activa van 25M€ kan volgens onze lezing van de balansen enkel slaan op een plotse verhoging van de marktwaarde van de spelersgroep. Dat kan kloppen volgens transfermarkt, dat de marktwaarde van de spelersgroep zelfs een stuk hoger inschat dan de geboekte 47 M€. Tielemans en Dendoncker alleen al vertegenwoordigen samen 37 en mutatis mutandis is dat ook wat Anderlecht er later voor krijgt. Alleen moet er rekening gehouden worden met de commissies of belastingen die telkens op die transfers worden betaald. Wat een club nu precies overhoudt aan een transfer na aftrek, is niet duidelijk. Wel duidelijk is dat de boekwaarde van de spelersgroep plots enorm toeneemt en dat daar opnieuw een schuld tegenover staat.

We zien in latere jaarrekeningen dat die opgepompte geleidelijk weer uit de balans wordt gehaald: vanaf 2019 zakt de waarde van de spelersgroep, deels omdat die effectief ontwaardt, deels omdat die conservatiever wordt ingeboekt. En tussen 2020 en 2021 is er een opvallende verzakking van de vaste activa: hier worden de "immateriële activa" herleid tot veel kleinere proporties.

We mogen zeker niet uit het oog verliezen dat in 2021 de omzet sterk daalde. Dat is Corona: geen toeschouwers, minder inkomsten uit tickets en vertier.

Slotsom

Het nieuwe bestuur betaalt wel degelijk de prijs voor oplopende spelerslonen en andere kosten. Corona zadelde hen op met een extra verlies. Maar het heeft daarnaast een slordige 40 miljoen moeten afschrijven aan opgepompte merkwaarde en dito marktwaarde van de spelersgroep, die de overnameprijs sterk opdreef maar niet gewettigd was door de realiteit. Coucke heeft zich in de luren laten leggen en een "due diligence" waarmee hij zo graag pronkt, heeft hij niet uitgevoerd. Dat of hij wou per se het opbod winnen tegen Geysens, Vandenhaute en Oesmanov, gedreven door ijdelheid, goesting of "durf". Anderlecht én Coucke betalen daar een flinke prijs voor.