Het Red Bull voetbalconcern - (1) Inleiding

Red Bull, het bedrijf achter de gelijknamige energiedrank, is de eigenaar van vier voetbalclubs, één in Oostenrijk, Duitsland, de VS en Brazilië. Na de eerste successen van Red Bull Salzburg, zijn nu ook Leipzig, New York en Bragantino aan een opmars bezig in hun respectievelijke competities. Die successen zijn niet louter een gevolg van de financiële inbreng van het concern, maar ook van een gemeenschappelijke voetbalfilosofie, die nu zijn weg vindt naar andere clubs doordat de technische staf uit de Red Bull groep zijn vleugels uitslaat. (Zelf gevonden!)

In deze artikelenreeks gaan we dieper in op de zakelijke en sportieve filosofie van Red Bull, met een vergrootglas op elk van die vier clubs. We beginnen bij alles wat vóór het voetbal kwam.



De drank

Het vandaag wereldwijd bekende merk is begonnen als Krating Daeng, een Thais drankje dat vooral populair was bij arbeiders en vrachtwagenchauffeurs, die lange uren moesten kloppen. De uitvinder was Chaleo Yoovidhya, de dan 53-jarige CEO van een klein farmaceutisch bedrijf. Het drankje bevatte behalve water, suiker en cafeïne, het aminozuur 'taurine', vernoemd naar het feit dat het eerst werd geëxtraheerd uit ossengal. Het logo toonde toen al twee rode stieren die mekaar de horens geven. In 1982 bezocht Dietrich Mateschitz het bedrijf van Yoovidhya als vertegenwoordiger van een Duitse tandpastaproducent. Volgens de legende zou zijn jetlag instant verholpen zijn met enkele flinke teugen Krating Daeng, waarna de heren een bedrijf opstartten om het goedje wereldwijd te vermarkten.

Pas in 1997 kreeg het merk definitief voet aan de grond, dankzij de intussen welbekende slogan "... geeft je vleugels" en de rudimentaire animatie eromheen. De ultieme marketingzet was dat het merk zich associeerde met "extreme" sporten, waarbij waaghalzerij, snelheid, hoogte of andere spectaculaire aspecten aan bod komen. De meest adembenemende stunt was wel de space jump van Felix Baumgartner in 2012.



De formule 1

Eén van die sponsorships zou in 2004 leiden tot de overname van het Jaguar Formule 1-team en de rebranding als Red Bull Racing. Dankzij een diepe samenwerking met Renault, het leiderschap van sportdirecteur Horner en wellicht vooral door het technisch meesterschap van Adrian Newey, volgden vier kampioenschappen met Sebastian Vettel van 2010 tot 2013. Het team werd daarin geholpen door drastische reglementswijzigingen, die het in 2009 naar zijn hand zette en nadien verder perfectioneerde, terwijl de traditionele teams worstelden met de vereiste aanpassingen. De voorbije twee jaar was het team opnieuw aan het feest, met twee opeenvolgende titels voor Max Verstappen.

Mateschitz en Red Bull investeerden zwaar in de F1. Niet alleen kon het de geniale Newey losweken bij McLaren, het bouwde een technologiefabriek in Milton Keynes (Engeland) en richtte in 1999 al een opleidingstraject op voor jonge beloftevolle coureurs, waaruit de latere kampioenen Vettel en Verstappen zouden komen. Om de afstand tussen opleiding en top te overbruggen, kocht Red Bull het voormalige Minardi op om het op zijn beurt te rebranden als Toro Rosso, dat gerust het tweede team kan worden genoemd. Het werd later nog eens herdoopt, in 'Alpha Tauri', het kledingmerk van Red Bull. Zowel Vettel als Verstappen maakten eerst hun opwachting bij Toro Rosso, vooraleer te oogsten in het échte team.

Een constante in de politiek van Red Bull is dat het de absolute wereldtop rekruteert en die dan de volledige verantwoordelijkheid en het bijhorende vertrouwen geeft. Zo staat Chris Horner sinds 2005 onafgebroken aan het roer van het F1-team, is voormalig coureur Marko Helmut sinds 1999 coach-adviseur en bepaalt Newey immer hoe de auto eruitziet. De opleiding van coureurs en staf in de eigen schoot is een ander kenmerk dat we zullen terugzien in de voetbalploegen.



De eigenaars zijn dood - Wat nu?

De Thaise co-eigenaar Chaleo Yoovidhya stierf in 2012 op gezegende maar onzekere leeftijd - de bronnen lopen uiteen. De échte bezieler van het grote succes, Dietrich Mateschitz, ruilde vorig jaar het tijdelijke voor het eeuwige. De opvolging was aanvankelijk een probleem. De zoon van Dietrich, Mark (30), erfde zijn fortuin en was betrokken bij enkele projecten in zowel de drankensector als de projecten. Hij bezit 49% procent van de aandelen. De andere 51% zijn in handen van de zoon van Chaleo, Chalerm Yoovidhya, die bij de oprichting 2% kreeg en later de 49% van zijn vader erfde. Chalerm is zelf al 72, dus een evidente opvolger zou zíjn zoon Vorayuth Yoovidhya zijn, ware het niet dat die voortvluchtig is wegens doodslag.

Om het bedrijf niet in een opvolgingsstrijd te doen belanden, besloten de eigenaars en het management voortaan de dagelijkse leiding te splitsen van het aandeelhouderschap, een standaardpraktijk in het bedrijfsleven die we ondertussen in het voetbal kennen als "niet-uitvoerend voorzitter". De erven Mateschitz en Yoovidhya zullen dus de Raad van Bestuur bemannen, terwijl de dagelijkse werking gespreid wordt: Franz Watzlawick wordt CEO-drankenafdeling, terwijl Oliver Mintzlaff CEO-projecten en investeringen wordt (zonder dollen!). We moeten dus naar die laatste (links op de foto) kijken om te zien of de originele filosofie en de successen van de F1-teams en voetbalclubs, zoals bezield door Mateschitz (rechts) wordt voortgezet.



Bronnen:
* Wikipedia
* english.elpais.com/economy-and-business/2022-11-03/mark-mateschitz-the-uncertain-heir-to-the-25-billion-throne-of-red-bull.html
* racingnews365.com/how-red-bull-came-to-dominate-f1
* www.bloomberg.com/news/articles/2022-11-04/red-bull-splits-up-management-after-billionaire-founder-s-death

Lees verder:
* Deel 2 - Opera in Salzburg
* Deel 3 - New York, New York
* Deel 4 - Leute in Leipzig
* Deel 5 - Ga eens naar Ghana
Deel 6 - Brazilië en Bragantino